Wyprawa badawcza do Finlandii
Dr Barbara Baj Wójtowicz pełniąca rolę rolnika w Operacji „Innowacyjny model uprawy, przetwórstwa i dystrybucji ziół w Dolinie Zielawy” zorganizowała wyprawę do Finlandii w celu przeprowadzenia badań nad maliną moroszką w jej środowisku naturalnym. W trakcie wyjazdu odbyła się również wizyta w jednej z nielicznych w Europie szkółek produkujących sadzonki maliny moroszki – Peuraniemen Taimitarha, czyli Nordic Wilds w Peuraniementie 65, niedaleko Kajaani.
Właściciel szkółki bardzo zainteresował się naszą operacją i chętnie dzielił się swoimi doświadczeniami dotyczącymi uprawy maliny moroszki, której sadzonki eksportuje niemal na cały świat. Mieliśmy okazję omówić z nim naszą koncepcję na uprawę współrzędną maliny moroszki z różą owocową. Zakupiliśmy w jego szkółce próbną partię sadzonek, aby sprawdzić, jak będą się klimatyzować do warunków w gospodarstwie w Sosnówce.
Badania takie są niezbędne do zaplanowania zakupu partii sadzonek w ramach projektu oraz opracowania wstępnych założeń do agrotechniki. Uprawa maliny moroszki jest bardzo wymagająca i dotychczas nikomu na świecie nie udało się założyć jej plantacji.
Dodatkowo uprawa współrzędna z różą owocową jest systemem niestosowanym wcześniej przez nikogo na świecie, więc nasz projekt wzbudził olbrzymie zainteresowanie i zyskał wsparcie właściciela szkółki.
Kari wskazał nam też miejsca, w których malina moroszka rośnie w stanie naturalnym. Okazało się, że na najbliższe torfowisko wysokie z maliną moroszką trafiliśmy niecałe 30 km od Kajaani. Malina moroszka nie jest rośliną chronioną w Finlandii, więc udało nam się pobrać sadzonki ze stanu naturalnego, co nie jest łatwą rzeczą, bo rośnie w wysokich torfowcach (nawet do 0,5 m wysokości) i trudno dostać się do jej rozłogów. Dodatkowo została wykonana dokumentacja zdjęciowa oraz pomiary.
Oprócz sadzonek maliny moroszki dr Barbara Baj Wójtowicz zakupiła oraz pobrała ze stanu naturalnego dwa inne gatunki niebędące pod ochroną: bażynę czarną występującą zawsze z maliną moroszką, oraz malinę arktyczną. Oba cenne gatunki poddano aklimatyzacji do warunków lokalnych w Sosnówce z dobrym efektem. Po przeprowadzeniu prób obie rośliny można wprowadzić następnie do uprawy wraz z maliną moroszką (jako rośliny naturalnie towarzyszące) oraz w ramach kolejnego projektu. Oba gatunki są bardzo cennym surowcem zielarskim.