Ziele rzepiku pospolitego (Herba Agrimoniae)

Surowcem pozyskiwanym z rzepiku pospolitego (Agrimonia eupatoria L.) jest ziele. Stanowi ono rezerwuar wielu różnorodnych i niezwykle wartościowych związków organicznych. Bogactwo dobroczynnych substancji zawartych w zielu rzepiku sprawia, że jego właściwości a co za tym idzie i zastosowanie ma bardzo szerokie spektrum. Apigenina, kemferol, kwercetyna i luteolina czyli flawonoidy obecne w rzepiku, a także występujące w tym surowcu w ilości ok. 0,2% olejki eteryczne stanowią przede wszystkim wsparcie w problemach z wątrobą. W tym aspekcie przyczyniają się one przede wszystkim do zwiększenia produkcji żółci, a także lepszym przepływie produkowanej przez organizm żółci z wątroby do dwunastnicy i woreczka żółciowego. Kolejnymi substancjami, które można znaleźć w rzepiku są garbniki katechinowe. Występują one w zielu w ilości od 3 do 5%, a do ich głównych właściwości należy działanie antyseptyczne i delikatnie ściągające, stąd też rzepik dobrze sprawdza się przy leczeniu biegunek oraz jako płukanki przy zapaleniu jamy ustnej i gardła. Połączenie flawonoidów i garbników przydaje rzepikowi jeszcze jedną właściwość, mianowicie przyczynia się do hamowania wysięków i stanów zapalnych błony śluzowej wyściełającej przewód pokarmowy. Antyseptyczne i przeciwzapalne właściwości sprawdzają się natomiast w przypadku zmian skórnych, jak i problemów z narządami płciowymi. Prócz wymienionych wyżej związków w rzepiku znaleźć można także gorycze, czyli tzw. substancje gorzkie, eupatorynę będącą glikozydem, trójterpeny w postaci kwasu ursulowego, fitochinon (witamina K), fitosterole, cholinę, kwas nikotynowy, rutynę oraz dosyć duże ilości krzemionki, a także witaminę PP i C. Połączenie wszystkich tych substancji przyczynia się to tego, że rzepik wykazuje właściwości przeciwgrzybiczne i antybakteryjne, co jest zwłaszcza przydatne przy nadmiernej fermentacji jelitowej i hamowaniu procesów gnilnych wynikających z niewłaściwej perystaltyki jelit. Jak każdy surowiec zielarski również rzepik może wykazywać interakcje z innymi ziołami, a także lekami oraz działania niepożądane, które należy mieć na względzie. Według badań przeprowadzanych na zwierzętach rzepik przede wszystkim wykazuje powinowactwo do insuliny, dlatego też przyjmując go z lekami przeciwcukrzycowymi należy uważać na możliwość wystąpienia hipoglikemii. Ze względu na zawartość garbników nie zaleca się długotrwałego stosowania rzepiku (powyżej 3 tygodni) ponieważ może upośledzać wchłanianie witaminy B1 oraz niektórych pierwiastków, jak wapń, żelazo czy magnez. Tym samym może przyczyniać się do osłabienia organizmu, mdłości, zaparć, a także bólu głowy i brzucha. Za bezpieczną uznaje się dawkę w ilości 3 g ziela, bądź 160 mg ekstraktu stosowaną przez krótki okres. Ziele rzepiku pospolitego pozyskiwane jest w początkowym okresie jej kwitnienia, w czerwcu i lipcu. Zbierana jest cała część nadziemna. Suszone ziele charakteryzuje się słabym zapachem i stosunkowo gorzkim smakiem. W tradycyjnej medycynie chińskiej rzepik łączony jest ze śledzioną, wątrobą, i płucami. Można go stosować przeciwkrwotocznie, przy obrzękach wątroby, chorobach płuc, walce z flegmą, a nawet atonii jelit i dróg żółciowych. W postaci kąpieli przygotowanej na bazie naparu dobrze sprawdza się przy problemach ze zmęczonymi nogami. Jest to wartościowa roślina nie tylko dla ludzi, ale i zwierząt. Współcześnie coraz chętniej wraca się do stosowania rzepiku w żywieniu krów, kóz i owiec ze względu na jego zdolność do polepszania jakości mleka. W ramach działań Grupy Operacyjnej „Agroleśnictwo w Dolinie Zielawy” surowiec zielarski pozyskuje się z systemu agroleśnego łączącego uprawę rzepiku pospolitego i produktywnych żywopłotów występujących na miedzach. Taki sposób uprawy sprawie, że uzyskany surowiec charakteryzuje się bardzo wysoką jakością i prozdrowotnymi właściwościami. Produktem stworzonym przez markę Lubelskie Zioła w oparciu o ziele rzepiku jest Lubelska HERBATKA ZIOŁOWA RZEPIK POSPOLITY zawierająca w swoim składzie 100% suszonego ziela rzepiku pospolitego pozyskiwanego z certyfikowanych upraw agroleśnych.

1. Guz N. Rzepik pospolity – stanowiska naturalne, zastosowanie, uprawa, Newsletter 4, Lubelskie Zioła

2. https://rozanski.li/155/rzepik-agrimonia-w-fitoterapii/

3. https://rozanski.li/3428/ziele-rzepiku-herba-agrimoniae-w-praktycznej-fitoterapii-nowe-informacje/

4. https://rozanski.li/2461/ziele-rzepika-herba-agrimoniae-jeszcze-garsc-informacji/