Ziele miodunki (Herba Pulmonariae)

Miodunka jest rośliną przede wszystkim kojarzoną z właściwościami wspomagającymi układ oddechowy. Wskazuje na to nawet jej nazwa łacińska Pulmonaria (od pulmones, czyli płuca) i polska nazwa zwyczajowa płucnik lekarski. Surowcem zielarskim pozyskiwanym z miodunki jest ziele, zarówno liście, jak i kwitnące górne części pędów. Zbiera się je wczesną wiosną, w okresie od marca do maja. Mimo, iż w Polsce jest rośliną występująca pospolicie, bardzo cenioną dawniej przez medycynę ludową, w późniejszym czasie na wiele lat stała się ziołem zapomnianym. Dopiero w sytuacji zaistnienia pandemii COVID-19, ze względu na swoje właściwości, którymi może wspomagać organizm tak w przebiegu samej choroby, jak również na etapie rekonwalescencji jej znaczenie i popularność zaczęły gwałtownie wzrastać. Dzięki temu zyskała miano super zioła, a produkty na jej bazie stanowią przykład żywności funkcjonalnej wspierającej ludzi w zapobieganiu pojawieniu się chorób cywilizacyjnych, a także w przebiegu ich leczenia. Miodunka w swoim składzie zawiera szereg substancji biologicznie czynnych takich jak krzemionka, w ilości ok. 2,5%, flawonoidy przede wszystkim w postaci kwercetyny, hiperozydu i rutyny, garbniki, saponiny, kwasy organiczne taki jak kwas elagowy, rozmarynowy, kawowy i chlorogenowy, allantoina, śluzy, antocyjany, lignany, witaminy z grupy B (B6, B7 i B9), witamina C i H, sole mineralne i śladowe ilości alkaloidów pirolizydynowych. Krzemionka dzięki swojej łatwo przyswajalnej formie przyczynia się do wzmacniania włosów i paznokci, poprawia kondycje skóry, wpływa na prawidłowy wzrost i rozwój układu kostnego, a także funkcjonowanie wielu narządów. Przyczynia się do poprawy elastyczności naczyń krwionośnych zmniejszając tym samym ryzyko zawału czy miażdżycy Flawonoidy wykazują w miodunce silne działanie antyoksydacyjne. Garbniki posiadają właściwości przeciwzapalne i przeciwbakteryjne, z kolei saponiny przeciwwirusowe, przeciwgrzybiczne, jak również działają wykrztuśnie. Stosowanie naparów z miodunki poprawia odporność, pozwala pozbyć się wydzieliny z dróg oddechowych, wspiera organizm w radzeniu sobie ze skutkami astmy, leczeniu zapalenia oskrzeli czy płuc. Bardzo dobrze sprawdza się nawet w przypadku cięższych schorzeń układu oddechowego jak gruźlica, rozedma płuc, mukowiscydoza oraz włóknienie płuc. Osoby narażone na pracę w warunkach szkodliwego zapylenia mogą wprowadzić do swojej diety miodunkę jako sposób na oczyszczenie płuc w przypadku zanieczyszczenia smogiem, dymem, pyłem cementowym czy azbestem. Ze względu na właściwości ściągające, występujących w miodunce garbników napary z ziela tej rośliny zaleca się w przypadku wrzodów żołądka oraz biegunek będących skutkiem zatrucia pokarmowego. Stosowana zewnętrznie w postaci okładu na rany zatrzymuje miejscowe krwawienie, a także wpływa na przyspieszenie gojenia. Kwas rozmarynowy zawarty w miodunce wykazuje działanie przeciwnowotworowe, natomiast obecność allantoiny przyspiesza regenerację komórek oraz oczyszczanie organizmu z toksyn. Prócz układu oddechowego i pokarmowego miodunka ma pozytywny wpływ także na układ moczowy. Wykazuje działanie moczopędne, tym samym zapobiegając powstawaniu kamicy. Produkty zawierające miodunkę znajdą zastosowanie u seniorów zmagających się z chorobami neurodegeneracyjnymi jak, Alzheimer, Parkinson czy demencja, a także u osób narażonych na duży wysiłek umysłowy, wahania nastrój, przewlekłe zmęczenie, a nawet depresję. W Gospodarstwie Agroleśnym Barbary Baj-Wótjowicz wprowadzona została uprawa w międzyrzędziach z bzem czarnym dwóch gatunków miodunki: plamistej (Pulmonaria officinalis) i ćmej (Pulmonaria Obscura). Suszone ziele pozyskane z wyżej wspomnianych roślin ze względu na warunki uprawy wykazuje znacznie wyższą zawartość prozdrowotnych substancji w porównaniu z surowcem ze stanowisk naturalnych, a wyprodukowane na jego bazie herbatki i przyprawy posiadają certyfikat rolnictwa ekologicznego. Miodunkę można znaleźć zarówno w herbatkach, jak i przyprawach produkowanych przez markę Lubelskie Zioła, m. in. w Lubelskiej Herbatce Ziołowej Miodunka, Lubelskich Herbatkach Owocowo-Ziołowej, Owocowo-Ziołowej z maliną moroszką, Owocowo-Ziołowej z maliną moroszką i aksamitką, Beauty Queen, a także Sosnowskiej Przyprawie Miodunka i Czarny Bez.

1. Geszprych A., Wartości prozdrowotne wybranych surowców pochodzących z upraw agroleśnych, Agroleśnictwo – najważniejsza innowacja w rolnictwie, Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Oddział w Poznaniu, Poznań 2020, s. 118

2. Guz N., Baj-Wójtowicz B., Agroleśne surowce zielarskie zamknięte w aromatycznych Sosnowskich Przyprawach – przegląd przypraw Lubelskie Zioła, Newsletter 11, Lubelskie Zioła

3. Guz N., Ożgo M., Miodunka – charakterystyka, właściwości, produkty, Newsletter 12, Lubelskie Zioła
4. Osińska E., Rosłon W., Jakubowska Z., Baj-Wójtowicz B., Uprawa róży owocowej (Rosa rugosa Thunb) z maliną moroszką (Rubus chamaemorus L.,) i bzu czarnego (Sambucus nigra L.) z miodunką (Pulmonaria obscura Dumort.) w systemie agroleśnym, Agroleśnictwo – najważniejsza innowacja w rolnictwie, Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Oddział w Poznaniu, Poznań 2020, s. 154 – 155
5. https://rozanski.li/109/miodunka-czyli-plucnik/